TILBURG – Programmaboekjes, lustrumuitgaven, sfeerverslagen; het complete archief van de Carnavalsstichting Tilburg verhuist naar het Regionaal Archief Tilburg (RAT). Van de Bouwhal gaat de papieren erfenis naar een speciaal daarvoor ingerichte archiefbewaarplaats die geschikter is voor langdurige opslag. Door de overdracht is de geschiedenis van Kruikenstad mogelijk nog eeuwen door iedereen vrij te raadplegen.
Hij heeft er zeker vijf weken over gedaan om alles te ordenen. Jan Martens, archivaris van de Carnavalsstichting Tilburg, is tevreden met de overdracht. “Dit is onze cultuur en die moeten we netjes bewaren voor het nageslacht. De omstandigheden om documenten te bewaren zijn bij het Regionaal Archief Tilburg veel beter dan in onze Bouwhal. Nu kunnen we voorkomen dat het papier vergeelt en de nietjes gaan roesten”, legt Martens uit.
Yvonne Welings, gemeentearchivaris van Tilburg, heeft de dozen vol verhalen en geschiedenis van ons carnaval in ontvangst genomen. “We zijn hier erg blij mee. Over honderd jaar kunnen mensen nog steeds zien hoe het carnavalsfeest in verschillende periodes is beleefd”, aldus Welings.
Kijkje achter de gordijnen
Het archief van de Carnavalsstichting bevat een hele stapel aan teksten en afbeeldingen. Die zijn voornamelijk gemaakt in de jaren na 1965, toen het openbaar carnaval opkwam in Kruikenstad. Soms gaat het om een hilarisch verslag van een feestavond. Lezers krijgen in de correspondentie van de Carnavalsstichting Tilburg ook een verfrissende kijk in de keuken van Kruikenstad in de loop der jaren. In de geschiedenis van het carnaval zijn Kruiken bijvoorbeeld geregeld in de pen geklommen om hun ongezouten mening te geven over de gang van zaken. Het geeft een goed beeld van wat er speelde in de maatschappij.
Openbaarder
Zo openbaar als nu was carnaval in Kruikenstad niet altijd. Na het verstoren van een kerkdienst door carnavalsvierders in de negentiende eeuw deed de Kerk het openbare carnaval in de ban. Carnaval werd vooral in huiselijke kring gevierd. Besloten gekostumeerde carnavalsballen waren populair. Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw gingen feestgangers met lange jassen over hun verkleedkleren aan over straat om niet op te vallen. Nu is de viering van carnaval massaler en openlijker dan ooit. Juist naar die letterlijke openbaring van carnaval is Welings benieuwd. “Het zou zo mooi zijn als we verhalen en foto’s uit die tijd én de tijd ervoor ontdekken. Die horen echt bij het culturele DNA van de stad”.
Correspondentie met carnavalsvierders, sfeeropnamen en promotiemateriaal van de verschillende evenementen laten langzaam maar zeker zien hoe het openbare carnaval in Kruikenstad zich heeft ontwikkeld van een kleinschalige gelegenheid in de luwte tot het gigantische volksfeest dat het nu is. En anno nu is de band tussen kerk en carnaval nog altijd aanwezig, getuige de Kruikenviering, dit jaar op maandag 12 februari in de Sint Jozefkerk (Heuvelkerk).
Zelf meespeuren
Met alle plezier geeft het Regionaal Archief Tilburg het publiek de mogelijkheid om de geschiedenis van Kruikenstad mee uit te pluizen. Online kan dat op www.regionaalarchieftilburg.nl, maar de archieven aan de Kazarnehof in Tilburg kunnen ook gratis worden bezocht. Graag neemt het Regionaal Archief Tilburg uw bijdragen aan de geschiedenis van Kruikenstad in het archief op. Of het nou foto’s, teksten, programmaboekjes of posters zijn; alle aan carnaval gerelateerde materialen die u wilt afstaan, kunt u per e-mail sturen naar communicatie@kruikenstad.nl. Wilt u ook uw herinneringen delen, over bijvoorbeeld “Alle naachte Karneval…”, aarzel dan niet die te delen via Het Geheugen van Tilburg (www.geheugenvantilburg.nl).
